واکسن آسترازنکا ساخت کجاست | عوارض و میزان اثربخشی

واکسن آسترازنکا یکی از واکسن هایی است که جدیدا به سبد واکسیناسیون ایران اضافه شده و در حال استفاده است. اما شاید سوالی که برای خیلی ها پیش آمده باشد این است که واکسن آسترازنکا ساخت کجاست عوارضش چیست و میزان اثربخشی آن واقعا چقدر است؟ برای پاسخ به همه این سوالات تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید...

واکسن کرونا آسترازنکا موجب تحریک سیستم ایمنی بدن شده و با ایجاد آنتی بادی بخصوص، بدن فرد را در برابر ویروس کووید19 (کرونا ویروس) محافظت می کند. باید گفت هیچکدام از ترکیبات و مواد بکار رفته در این واکسن منجر به بروز ویروس کرونا نخواهد شد و ازین بابت جای نگرانی نیست.

آسترازنکا واکسنی است که برای محافظت افراد بزرگسال بالای 18 سال در برابر ویروس کرونا ساخته شده و در حال حاضر در سنین مختلف و در کشورهای دیگر نیز در حال استفاده می باشد.

واکسن کرونا آسترازنکا ساخت کجاست؟

سوالی که برای بسیاری از افراد مطرح شده این است که واکسن آسترازنکا در ایران ساخت کجاست؟ واکسن استرازنکا وارد شده به ایران در کارخانه بایو اس کا (Bio SK) کره جنوبی تولید و ساخته شده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، واکسن تولید شده توسط این شرکت توانسته گواهینامه تولید محصول باکیفیت (GMP) را از اتحادیه اروپا کسب نموده و راه را برای صادات آن به اروپا باز کرده است. خبر خوب این که این گوهینامه خط تولید و سیستم پردازش و کیفیت کارخانه Bio SK را تایید نموده و این شرکت را قادر می سازد تا این واکسن را به اروپا هم صادر نماید.

واکسن تولیدی این شرکت AstraZeneca به بازار داخلی و مرکز تسهیلات جهانی واکسن COVAX عرضه می شود. شرکت بایو اس کا کره جنوبی همچنین دارای مجوز همکاری با Novavax برای تولید 40 میلیون دوز واکسن COVID-19 برای کره جنوبی و همچنین یک قرارداد توسعه و تولید برای عرضه جهانی است. به گفته آن جائه یانگ مدیر بخش علوم زیستی کارخانه Bio SK انتظار می رود تقاضای جهانی برای واکسن به طور چشمگیری افزایش یابد.

محتویات و شکل ویال واکسن استرازنکا

ویال (به انگلیسی: vial) به ظرف های کوچک شیشه‌ای گفته می‌شود که برای نگهداری داروها به‌صورت مایع و یا پودر استفاده می‌شود. ویال ها معمولاً بصورت عضلانی به بیمار تزریق می‌شود. محتویات ویال واکسن استرازنکا محلولی بی رنگ است که به قهوه ای کمرنگ متمایل است، این محلول شفاف تا کمی مات است و درون آن فاقد ذرات معلق است. ویال واکسن آسترازنکا در بسته های 10تایی و در حجم 5 میلی گرم بسته بندی می شوند که هر ویال شامل 10 دوز و در مجموع هر بسته دارای 100 دوز واکسن می باشد.

دریافت واکسن آسترازنکا چه شرایطی دارد؟

واکسن استرازنکا به طور معمول در بخش بالای بازو و در عضله دلتویید ترزیق می گردد.تزریق این واکسن طی دو نوبت و به فاصله 12 هفته توصیه شده است. واکسن نوبت اول و دوم یکی هستند و در صورت تاخیر در دریافت دوز دوم واکسن آسترازنکا توصیه می شود که در اولین فرصت تزریق گردد.

باید دقت کنید که حداقل فاصله بین دریافت واکسن آسترازنکا با سایر واکسن ها 14 روز می باشد.

همانند سایر واکسن ها دریافت هر دو نوبت واکسن طبق جدول زمانی جهت اطمینان از حداکثر اثر بخشی الزامی است مگر اینکه فرد منع نوبت دریافت دوز دوم واکسن را داشته باشد مثلا ممکن است فرد به واکسن حساسیت و یا واکنش آلرژیک خطرناک نشان دهد. در صورت تزریق واکسن استرازنکا در نوبت اول، جهت تکمیل واکسینسیون در دوز دوم حتما میبایست از همان واکسن (و نه هیچ واکسن دیگری) تزریق شود.

موارد ممنوعیت در تزریق واکسن کرونای آسترازنکا

مواردی که در استفاده از واکسن استرازنکا ممنوعیت دارد به شرح ذیل است :

• در صورتی که فرد دارای تب بالای 38 درجه می باشد واکسیناسیون میبایست به تعویق افتاده و بیمار ابتدا باید به طور کامل از نظر ابتلا به سایر بیماری ها از جمله کووید19 معاینه گردد.
• در صورتی که فرد به دوز اول آنافیلاکسی یا سابقه آلرژی شدید نشان داده باشد و یا بطور کلی افرادی که حساسیت های موردی با سایر فراورده های غذایی دارند از دریافت واکسن کرونای استرازنکا منع می شوند.
• توصیه می شود تمامی افرادی که این واکسن را دریافت کرده اند حداقل به مدت 15 دقیقه در محل واکسیناسیون حضور داشته باشند تا در صورتی که از خود علائم حساسیت و آلرژیک بروز دادند سریعا تحت درمان قرار بگیرند.
• وجود بیماری های خفیف موجب منع دریافت این واکسن نخواهد شد.

موارد خاص استفاده از واکسن استرازنکا :

طبق اعلامیه سازمان بهداشت جهانی تزریق این واکسن برای همه گروه های سنی بالای 18 سال مجوز مصرف داده شده است اما با این حال طی ماه های گذشته موارد بسیار نادری از ایجاد لخته خون در بدن افراد دریافت کننده این واکسن مشاهده شد که حتی موجب قطع واکسیناسیون در برخی از کشورها هم شد. بنا به گزارش های دریافت شده بروز این عارضه در زنان زیر 65 سال بیشتر از سایر موارد اعلام شده است.

باید گفت بروز این مشکل نادر در حدود 4 نفر از هر یک میلیون نفری که این واکسن را دریافت نموده اند گزارش شده است. مشکل معمولا 4 تا 28 روز بعد از واکسیناسیون اتفاق افتاده و البته این را هم باید بدانید که میزان بروز این مشکل (لخته شدن خون) در بیمارانی که به کرونا ویروس مبتلا شده اند بیش از هزار برابر بیشتر از احتمال بروز آن بعد از دریافت واکسن می باشد! بنابراین باید به اثرات مفید واکسن با رویکرد مثبت نگاه کرد و در مقابل این عارضه نادر استفاده از واکسن برای تمامی افراد بالای 18 سال توصیه می شود.

 مورد خاصی که باید در دریافت واکسن استرازنکا مورد توجه قرار داد :

در صورتی که فرد به بیماری های هموفیلی مبتلاست و یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کند، این واکسن را میبایست در ساعت های ابتدایی بعد از مصرف داروهای انعقادی خون تزریق نماید. همچنین محل تزریق هم حدود 30 دقیقه میبایست بطور مداوم تحت فشار باشد.

تزریق واکسن آسترازنکا در بارداری

زنان بارداری که به ویروس کرونا مبتلا می شوند یکی از پیامدهای منفی آن زایمان زودرس می باشد. هنوز اطلاعات کافی در مورد تزریق واکسن استرازنکا در دوران بارداری بدست نیامده و باید در نظر داشت که این واکسن از نوع غیرتکثیرشونده است. امروزه به زنان بارداری که احتمال ابتلای آنها به کرونا ویروس بالاست (مانند کادر درمان و یا زنان بارداری که بیماری زمینه ای دارند) توصیه می شود این واکسن را دریافت نمایند. قبل از دریافت واکسن نیاز به تست بارداری نمی باشد و همچنین عقب انداختن بارداری به دلیل دریافت این واکسن از سوی سازمان جهانی بهداشت توصیه نمی شود.

تزریق واکسن آسترازنکا در دوران شیردهی

با توجه به این که هنوز مشخص نشده که آیا واکسن در شیر مادر ترشح می شود یا خیر، و همانطور هم که در بالا گفته شد این واکسن ماهیت غیرتکثیرشونده دارد، برای آن دسته از خانم هایی که در دوران شیردهی هستند و احتمال ابتلای آنها به کرونا ویروس بالاست (مانند کادر درمان و یا زنان بارداری که بیماری زمینه ای دارند) می توانند واکسینه شوند و لزومی به قطع شیردهی پس از دریافت واکسن نمی باشد.

دریافت واکسن آسترازنکا در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند

با توجه به اینکه ماهیت این واکسن غیرتکثیرشونده است بنابراین افرادی که به بیماری ایدز HIV بهمراه ضعف سیستم ایمنی بدن مبتلا هستند و یا افرادی که به بیماری هپاتیت مزمن یا اتوایمیون دچار هستند خصوصا در گروه های اولویت دار (مانند کادر درمان و یا افرادی که بیماری زمینه ای دارند) بهتر آن است که این واکسن را دریافت نمایند.

همچنین بیمارانی که داروهای خاصی نظیر آنتی بادی منوکلونال و یا ایمونوگلوبولین دریافت کرده اند توصیه می شود حداقل تا 90 روز از روزی که این داروها را دریافت نموده واکسیناسیون خود را به نعویض بیندازند تا از تداخل داروها با سیستم ایمنی بدن خودداری گردد.

عوارض واکسن آسترازنکا

باید گفت مانند هر واکسن دیگری واکسن استرازنکا هم دارای عوارضی می باشد که البته ممکن است همه به آن دچار نشوند و یا بصورت خفیف باشد. طی مطالعاتی که انجام شده در تمامی نمونه افرادی که این واکسن را دریافت کرده اند دارای حداقل عوارض از خفیف تا متوسط بوده اند و پس از چند روز نیز برطرف شده است. در صورتیکه پس از دریافت این واکسن هرگونه عوارض جانبی دیگری داشتید در اسرع وقت با پزشک خود در میان بگذارید. در صورتی که نیاز به داروهای آرام بخش و مسکن جهت رفع تب و یا درد داشتید می توانید از استامینوفن استفاده کنید.

لیست عوارض شایع واکسن آسترازنکا :

1. احساس خستگی، سرگیجه و کسالت عمومی
2. سر درد
3. تب و لرز
4. عوارض موضعی مانند خارش، درد و گرمی محل تزریق
5. درد عضلات و مفاصل
6. حالت تهوع و استفراغ

شرایط نگهداری واکسن استرازنکا

واکسن استرازنکا فاقد هرگونه موارد نگهدارنده می باشد. نگهداری این واکسن شامل شرایطی است که در زیر توضیح داده ایم :

• این واکسن می بایست در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری شده و از یخ زدگی محافظت گردد.
• جهت محافظت از نور، ویال واکسن داخل بسته بندی کارتنی آن باید نگهداری شود.
• به هیچ وجه واکسنی که تاریخ انقضاء آن گذشته شده باشد نباید استفاده کرد. تاریخ انقضا بر روی کارتن واکسن درج شده است.
• پس از باز شدن ویال نهایتا میبایست ظرف مدت 6 ساعت مصرف شود در این مدت در دمای دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.
• محتویات باقی مانده از واکسن پس از 6 ساعت از زمان بازشدن ویال باید دور ریخته شود.
• در صورت تغییر رنگ و یا مشاهده هرگونه ذرات معلق در واکسن از مصرف آن خودداری شود و ویال واکسن باید امحا شود.
• از تکان های شدید ویال خودداری گردد.
• برای هر تزریق میبایست از سرنگ و سر سوزن استریل جداگانه برای هر فرد استفاده شود.